Σχετικά με το ΜΗΜ

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε τη ψυχική υγεία ως ευθύνη όλων. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το φαινόμενο αυτό δεν επηρεάζει μόνο τη ζωή των ανθρώπων που ζουν με προβλήματα ψυχικής υγείας και τους οικείους τους, αλλά και ολόκληρη την κοινωνία. Σε πολλές χώρες μάλιστα, οι ψυχικές ασθένειες έχουν μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης από τον διαβήτη, τον καρκίνο ή τις καρδιακές παθήσεις. Σημειώνεται οτι 21% των νοσοκομειακών κλινών ανά το παγκόσμιο φιλοξενούν ψυχικά ασθενή άτομα.

Η ανάγκη αποτελεσματικής θεραπείας των ατόμων με σοβαρές ψυχικές ασθένειες είναι συχνά ζήτημα ζωής ή θανάτου. 1 στα 10 άτομα που έχουν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια και 1 στα 5 άτομα που έχουν διαγνωστεί με διπολική ασθένεια θα καταλήξουν σε αυτοκτονία. Οι άνθρωποι που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες και ιδιαίτερα εκείνοι που ζουν σε δομές ψυχικής υγείας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων, αυτών δηλαδή που υποφέρουν περισσότερο από τον κοινωνικό στιγματισμό και την περιθωριοποίηση.

Παρόλο που η θεραπευτική επίδραση της τέχνης στην ψυχική υγεία γίνεται ολοένα και πιο γνωστή, εντούτοις δεν εφαρμόζεται συχνά στις περισσότερες δομές ψυχικής υγείας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον, παρόλο που υπάρχει προφανής ανάγκη για πιο σύγχρονες μεθόδους που πιθανό να μειώσουν τη χρήση φαρμάκων, οι περισσότερες από τις δομές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν παλαιωμένες πρακτικές αποφεύγοντας να δοκιμάσουν εναλλακτικές προσεγγίσεις, ως αποτέλεσμα της άγνοιας ή του φόβου να δοκιμάσουν κάτι καινούργιο. Οι δυνατότητες και τα οφέλη του συνδυασμού της εικαστικής θεραπείας με την αποκαταστατική δικαιοσύνη εξακολουθούν να μην μεταφράζονται σε εκπαιδευτικό υλικό και σχετικά προγράμματα, αφήνοντας στην άγνοια τους επαγγελματίες του τομέα.

Το έργο Mental Health Matters Through Restorative Art (MHM) αποσκοπεί στη δημιουργία μιας διατομεακής σύμπραξης με στόχο τη παραγωγή καινοτόμου εκπαιδευτικού υλικού το οποίο θα προσαρμοστεί στις ανάγκες και τις πραγματικότητες των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, εικαστικής θεραπείας και αποκαταστατικής δικαιοσύνης στις συμμετέχουσες χώρες (Ηνωμένο Βασίλειο, Κύπρος, Ελλάδα, Ισπανία, Ουγγαρία) αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Το έργο πρόκειται επίσης να σχεδιάσει και να παραχωρήσει ηλεκτρονικά εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες που θα ενισχύσουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις των επαγγελματιών στον τομέα.

Στόχοι

Βελτίωση των δεξιοτήτων, των γνώσεων και των εμπειριών των επαγγελματιών ψυχικής υγείας χρησιμοποιώντας την τέχνη και τις αρχές της αποκαταστατικής δικαιοσύνης.

Ενημέρωση καλλιτεχνών σε σχέση με την χρήση της τέχνης ως εργαλείο για ανακούφιση των ψυχικά ασθενών καθώς και την κοινωνική τους αποκατάσταση.

Δημιουργία καινοτόμων εργαλείων τα οποία ενισχύουν την παροχή φροντίδας όσων ζουν σε δομές ψυχικής υγείας με βάση μια μεθοδολογική προσέγγιση που συνδυάζει τα οφέλη της θεραπείας τέχνης με τις αξίες της αποκαταστατικής δικαιοσύνης.

Δημιουργία ηλεκτρονικών προγραμμάτων εκμάθησης για ενήλικες που θα ενισχύσουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους, υποστηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη δημιουργία και την πρόσβαση σε νέες μεθόδους στήριξης των ατόμων με ψυχικά νοσήματα.

Παραδοτέα

ΙΟ1: Εγχειρίδιο εκπαίδευσης: Η χρήση της αποκαταστατικής τέχνης σε δομές ψυχικής υγείας

Το πρώτο παραδοτέο του έργου θα έχει τη μορφή ενός ηλεκτρονικού βιβλίου το οποίο θα λειτουργεί ως εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για τη χρήση της αποκαταστατικής τέχνης στις δομές της ψυχικής υγείας. Το εγχειρίδιο θα βασίζεται σε μια διακρατική μελέτη στην οποία όλοι οι εταίροι θα συμμετέχουν ενεργά και θα αντικατοπτρίζει τη χρήση της τέχνης σε δομές ψυχικής υγείας στις συμμετέχουσες χώρες καθώς και ορισμένους τρόπους με τους οποίους η τέχνη αξιοποιείται σε αυτές τις δομές. Θα βασιστεί επίσης στην ανάλυση των αναγκών των επαγγελματιών στον εν λόγω τομέα μέσω της συλλογής δεδομένων στη βάση ποιοτικής έρευνας.

ΙΟ2: Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: αποκαταστατική τέχνη σε δομές ψυχικής υγείας

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα έχει επίσης τη μορφή ηλεκτρονικού μαθήματος που θα απευθύνεται σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, συντονιστές δομών ψυχικής υγείας, φροντιστές ψυχικής υγείας και άλλους επαγγελματίες υγείας.
Ο κύριος στόχος αυτού του προγράμματος είναι να εκπαιδεύσει την ομάδα- στόχο σχετικά με τις θεραπευτικές προσεγγίσεις της αποκαταστατικής τέχνης και τις πολλές εκφράσεις που αυτές οι προσεγγίσεις θα μπορούσαν να λάβουν εντός των δομών ψυχικής υγείας προς όφελος των ατόμων που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες. Ένας άλλος πολύ σημαντικός στόχος είναι να γνωρίσουν οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας τις αξίες της αποκαταστατικής δικαιοσύνης και να τους δοθεί μια μεθοδολογική προσέγγιση που συνδυάζει την εικαστική θεραπεία με τις αρχές του αποκαταστατικού δικαίου και τη δύναμη της τέχνης ως μέσο αποκατάστασης της αδικίας. Αυτή η μεθοδολογική προσέγγιση θα οδηγήσει σε μια θεραπεία, αλλά και σε μια διαδικασία αυτό-αναπαράστασης για τους ανθρώπους που ζουν σε δομές ψυχικής υγείας.

IO3: Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Η τέχνη ως ανακούφιση και ως εργαλείο αποκατάστασης για ανθρώπους που ζουν σε δομές ψυχικής υγείας

Το πρόγραμμα θα απευθύνεται σε καλλιτέχνες που ενδιαφέρονται να συνεισφέρουν με την τέχνη τους στην ανακούφιση των ατόμων που αντιμετωπίζουν ψυχικές ασθένειες. Πιο συγκεκριμένα, αυτό το πρόγραμμα θα βοηθήσει τους συμμετέχοντες και ιδιαίτερα τους αναδυόμενους καλλιτέχνες να ανακαλύψουν τη δύναμη που μπορεί να έχει η τέχνη τους στη ζωή των ανθρώπων που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες, καθώς η τέχνη τους μπορεί να είναι και το εργαλείο θεραπείας και έκφρασης αυτών των ατόμων. Ταυτόχρονα, το πρόγραμμα θα ενημερώσει τους καλλιτέχνες για νέες επαγγελματικές προοπτικές που δίνουν στην τέχνη τους μια προστιθέμενη αξία, της βοήθειας δηλαδή μιας από τις πιο κοινωνικά ευάλωτες ομάδες ανθρώπων, να ανακτήσει τη «φωνή» της.

IO4: Mental Health Matters: Ηλεκτρονικό βιβλίο

Το ηλεκτρονικό βιβλίο για θέματα ψυχικής υγείας θα είναι το πιο σημαντικό παραγόμενο στο πλαίσιο του εν λόγω έργου. Σε αυτά θα συγκεντρωθεί όλη την έρευνα και τα ευρήματα του έργου. Το ηλεκτρονικό βιβλίο θα περιλαμβάνει κεφάλαια στις συμμετέχουσες γλώσσες, καθώς και ένα συγκριτικό κεφάλαιο στα αγγλικά. Το βιβλίο αυτό, μοναδικό στο είδος του, θα ανοίξει το δρόμο για αντίστοιχες δράσεις στην Ευρώπη.